At 25 years of age, Barbara Stok bundles the best Dutch stripmaker, rough autobiographical work in Big Stokwaarin ze maatschappelijke thema’s as feminism, existential vragen, burn-out en ongewenste kinderloosheid niet schwt.
Bijna were we collega’s weest. Barbara Stok (52) began working as a journalist-photographer for a business, because the work needed to be done and the work was done. The twintiger grows hair toevlucht in America’s underground comics and is meant to inspire you from hair’s own frustrations from your own research. In 1996 toonde ze haar first zelfgemaakte strip over haar uitgaansleven en existential crisis aan vrienden, and toen deze op groot enthousiasme onthaald were, waagde ze haar kans in a local stripwinkel. Haarwerk vloog er in een mum van tijd de deur uit en ze betdekt door uitgever Nijgh & Van Ditmar.
De Voorbije 25 jaar brought Stok, next to strip biographies of other Vincent van Gogh and the philosophy of Hipparchia, negen autobiographical strips uit waarin ze haar beslommeringen and droogkomische observaties op de maatschappij zonder schroom met de lezer deelt. Ze heft het over de Kunst van het nietsdoen in doodsangst, over seksuele escapades, verleggen borders in the capitalistic system. Over leven in het nu vooral, en over hoe dat soms verdomd moeilijk is.
And from that and in the journalism de ruimte not kreeg om een verhaal te vertellen, maar de strip lijkt in dat opzicht zelfs not beperkter, met zijn small text balloons.
“Ik vind het Schrijfproces nog altijd het leukste – het usageetten van de verhaallijn en het ote van de dialogen. Maar war het voor mij zo goed werkt, is dat de tekeningen een nuancering can vormen – ik ben zelf also wel someone van de nuance. Not everything has been described as stated, but it is also less explicit. Zeker met what two others were than the dood of a vervulde children who notice that it was later written for their own interpretation. Bovendien zit er in tekeningen also vaak humor, waardoor ze wat relativering kunnen brengen.”
Do you think that you are open-minded and he speaks about bepaalde topics as uw seksualiteitsbeleving and flirting with doodsthought and vroege succes heeft bepaald?
“I think so. Zeker omdat het onderwerpen were the ever in het klassieke beeldverhaal not met terugvond, or toch zeker not in the taalgebied. Toen ik began met strips maden, what ik heel erg geïnspireerd door het work van Aline Kominsky – zij tekende heel rauwe, eigenlijk bijna lelijke strips which went over ontzettend personal things. I thought: I can do that too. (laughs)
“Jeker noticed in my beginning period that mensen daar verrast door were, ik kreeg also meteen prijzen. Well, that’s what I said about the strips that were written, and that’s why we’re talking about it in my mind. In the tijd we maar met drie, in Nederland: Maaike Hartjes, Gerrie Hondius and ik. That in combination with the onderwerpen, that much wel op.”
How many interviews do you want to have interviews?
“Ha, now he sees that it is all over and done with, I have said that I have done it, but in the beginning we will see that the door is open. Afterf bekeken is that wel fascinating, I don’t want to be bezig with my vrouw-zijn – also not in my work. Ik ben mens. Toch most journalists altijd doorgaan op het feit dat ik een vrouw was en me vragen om te beschrijven hoe het is om een vrouw te zijn in deze sector, in plaats van te focusesen op mijn work.
“Vandaag heb ik dat dus minder voor, maar dat is wellicht gewoon omdat er nu meer vrouwen in het vak zitten, waardoor het minder uitzonderlijk has become.”
Heel wat popular strip figures zijn eendimensional caricatures that don’t change much. In which mate evolueert Barbaraal mee met u?
“Vooral de onderwerpen zijn met mijn leeftijd meegegroeid, natuurlijk. In the beginning I wrote about it and het ontdekken van my seksualiteit, later over hoe ik ontdekte dat ik eigenlijk graag Kinderen wou en hoe dat niet gap, vervolgens over de tol van succes en burn-out. You in that option changed ze heel erg met me mee, also omdat ik he my own vergaarde inzichten in verwerk. Op uiterlijk vlak is ze wat standvastiger – af en toe voeg ik wel wat rimpels toe, maar ik hou mijn tekeningen graag simpel en to the point.
“Het zou wel eens kunnen dat ik daarin voor mijn the following autobiographical strip wel wat verder ga. Ik ben nu 52 en dus zich weer nieuwe onderwerpen aan, zoals de transition of leeftijdsdiscriminatie. I’m standing by that last nooit zo style, but for a long time I’m studying philosophy at the university. I don’t think it’s a good job per year, because it’s different than it is in combination with my work. Daar valt het wel op dat ik steeds ouder word, terwijl die eerstejaars natuurlijk dezelfde leeftijd blijven en die kloof alsmaar greater wordt. I had never watched that I daar so over zou moeten zetten, maar ever noticed heel hard dat men in deze maatschappij toch wel vindt dat je sommige things na een bepaalde leeftijd eigenlijk niet meer hoort te doen. You do that is something we don’t want to do.”
Doors are recorded in each own life loop and do pen crijg each bijzonder oprechte behalen natuurlijk, maar waar trekt u voor uzelf de grens?
“Bij other people. Zodra het over other mensen gaat, wordt het was more annoying. Ruzies bijvoorbeeld zal ik not so snel gebruiken, or not op a manner was a bepaalde person of a bepaalde situation Herkenbaar is. Mijn man Ricky laat ik wel in my strips opdraven, maar die schild ik gewoon heel positiv af. (laughs) The reason for my first trek is its own size, everything can be broken down.”
Vindt u het dan niet moeilijk om zoveel van uzelf bloot te geven aan vreemden?
“Tijdens the writing process never. Dat ontstaat vaak vanuit een wanted the vervuld been moet, het verhaal móét op papier. Maar vlak voordat een book dan uitkomt, overvalt me soms wel eens een ‘Oh jee’.”
oh yeah
“Oh my, I just started. Oh jee, iedereen zal dit can read. Oh my, I want that to be unique? Maar then he is that sober voice that I show that het wel zonde zou zijn van al dat work om het nu not uit te brengen.
“And I also notice that the other weren was I het most nerveus over ben, vaak the best behavior opleveren. The behavior was mensen me for contacting from the zeggen hoeveel ze eraan gehad hebben, hoe herkenbaar het what. That vind I het fijne aan dit vak.
“Bovendien haal ik he zelf ook nog altijd wat uit. So was he writing over the philosophy of Hipparchia for my big kantelpunt. In the beginning of the event is Hipparchia heel meegaand en doet ze what he van haar warn wart, maar long zamerhand gaat ze zich verzetten and zich afvragen of what ze do wel aansluit bij ze is. Toen heb ik me realized that ik óók nog steeds worstel met dicht bij mezelf te blijven.”
Geef eens een vorbeeld?
“Well, I was about to become a really vegetarian. Dat wou ik al heel long en ik had het ook al een aantal keer tried, maar ik belandde altijd bij een point waarop ik thought: ‘Oh, boerenkool met worst is ook wel heel lekker.’ Door Hipparchia ben ik gaan besffen dat, as ik won vlees blijf eten, mijn wen dat de dieren het goed hebben wel een ontzettend hell wens is. Want dan vind ik een stukje vlees belangrijker dan de levens van dieren. That’s not how you do it. Toen ben ik erin gelaagd om the knobs definitely om te draaien.”
Is het omdat u bepaalde ervaringen eerst moet verwerken vooraleer u ze naar een beeldverhaal kan vertalen dat u uzelf ook nu nog zo in vraag blijft?
“Eerder omgekeerd. This is an inherent part of my character, and the door comes into my right to behave. Ik ben al van kinds af aan bezig met morele en existentiële vragen. Things like: I like een mug wel doodslaan, want dat is toch ook een leven? I thought al over na toen ik een tiener was, maar ja, iederéén mept muggen toch dood? Maar gaandeweg heb ik ontdekt that het belachelijk is om Gewoon blindelings te doen what iedereen doet. You ik sla geen muggen meer dood.”
Wait – really not?
“Nah, when I had a mug in the house, then I had a glass overheen and then I was going to build it. Met uitzondering van ‘s at night. When I got word of it at night, then that’s a declaration of oorlogs.”
The idea was that it was mentioned within the strip world, but within the journalism and the literature it was written that it was sold as an interior design.
“I had the idea that it was in my sector right now, but it was not so explicitly stated. Maar door het uitgeven van deze bundel, was heel wat van my other strips next to my new strips been plaatst, wordt de rode draad in my work also for other steeds duidelijker.
“I noticed that toen I het book over Hipparchia uitbracht, hoe voor mensen steeds meer puzzelstukken in Elkaar started te click. Because I said that some of my other strips are on the first line of my upper vlakkig, because that’s actually a lot more aft, and that in the light of my other behavior has been talked about. Dat ik al sinds het bezig bezig bezig ben met maatschappelijke thema’s bijvoorbeeld, met de waarden van onze samenleving en de vraag of we hetallemaal wel goed aanpakken, dit leven hier.”
En, hoe doen we het volgens u?
“Now, I’ve got that we het behoorlijk verkeerd aanpakken. (laughs) Het is always not makkelijk – in my strips zet ik mezelf also neer as a soort zoekende antiheld. So ben ik someone the wel eens van leer trekt tegen de capitalist maatschappij, maar than ik dan vervolgens zelf voor mijn spaargeld een bank uitzoek the de hougste rente biedt, dan doe ik eigenlijk hetzelfde than de big bedrijven the ik verwijt om winst na te hunt .
“Maar dat aanmodderen hoort erbij. Daarin zit misschien wel de essentie van my work: het constante schipperen om een goed mens proberen te zijn, what long not altijd lukt. I know nothing of ever good men can zijn, of je dat ooit bereikt, maar ik think dat than ever he zoveel mogelijk naar streeft, dat je het misschien wel bent, dan.”
Barbara Stok, Big StokNijgh & Van Ditmar, 448 p., 30 euros.